Ad·midethar int auraicept-so, nó in cétlebor léigind-se, éicsíniu nó cétḟoglaimthidi inna Sengoídilce, eter chlanda écodnacha ⁊ chlanda codnacha. At·tá forus focal fobec and .i. trí cét focal acht bec nammá. Do·aissilbi int auraicept noí ngnáthscéla: In Cherc Bec Derg, In Macc Bairgine Sinnséir, Int Ṡenben ⁊ in Mucc, In Macc ⁊ in Gabor, In Srubán Aigin, Éiréne Bec, Trí Buicc Gairb, Lethscrepull Bec, ⁊ Chétlín in Damáin Allaid Bic.

An file Tiruvaḷḷuvar (ar a dtugtar Vaḷḷuvar freisin) a chum an Tirukkuṟaḷ, mórshaothar litríochta agus fealsúnachta as Tamailis chlasaiceach a mhúineann na prionsabail eitice agus moráltachta is gá le saol suáilceach fiúntach a chaitheamh. Tá 1330 kuṟaḷ (leathrann seacht bhfocal) sa téacs, arna dtabhairt le chéile in 133 caibidil deich leathrann, agus tá na caibidlí arna n-eagrú i dtrí mhórghrúpa, faoi na teidil Suáilce, Maoin, agus Grá. Cé gur as Tamailis a cumadh an téacs seo a chéaduair, tá fírinne uilíoch ann agus is féidir é a léamh anois i mbreis agus 40 teanga de chuid na hIndia agus de chuid an domhain mhóir.

Is seoid de litríocht na bpáistí an leabhar Béarla Alice’s Adventures in Wonderland a foilsíodh den chéad uair sa bhliain 1865. Is iomaí sin teanga a bhfuil aistriúchán den scéal le fáil inti. Foilsíodh aistriúchán Gaeilge le Pádraig Ó Cadhla (1875-1948) sa bhliain 1922 ach ní fhacthas leagan ar bith eile i nGaeilge go dtí anois. Is aistriúchán nua ar fad an leagan seo thíos. K. Verschoyle a rinne na léaráidí le haghaidh aistriúchán Uí Chadhla. Is iad na pictiúir cháiliúla a rinne Sir John Tenniel agus a bhí sa chéad eagrán Béarla atá le feiceáil sa leabhar seo.

La publicación de este diccionario implica un importante paso adelante para la difusión y conocimiento del idioma irlandés. Con más de 17.000 entradas, se convierte en una valiosa herramienta que ayudará a los hispano­hablantes que deseen aprender irlandés y a los hablantes de irlandés que deseen aprender español. Supone también un importante avance en la lexicografía española, ya que previamente no se había realizado ningún diccionario de correspondencia entre el español y una lengua celta; de hecho, el irlandés es la primera lengua celta que dispone de tal recurso. Este nuevo diccionario consolida la relación histórica existente entre las culturas irlandesa e hispana y proporciona un valioso instrumento para quienes hoy en día desean revivir y perpetuar esos vínculos. — Is céim chun cinn suntasach don Ghaeilge an foclóir seo a chur ar fáil don phobal. Tá breis agus 17,000 ceann­fhocal sa téacs. Mar sin, is acmhainn shaibhir é a chuideoidh le Spáinniseoirí ar mian leo an Ghaeilge a fhoghlaim, agus le Gaeilgeoirí ar mian leo an Spáinnis a fhoghlaim trí mheán na Gaeilge. Agus is céim ar aghaidh é, chomh maith, i bhfoclóireacht na Spáinnise, mar roimhe seo ní raibh aon fhoclóir Spáinnise ann a chuir an teanga sin le teanga Cheilteach ar bith. Go deimhin féin, is í an Ghaeilge an chéad teanga Cheilteach a bhfuil a leithéid d’acmhainn aici. Daingníonn an foclóir nua seo an caidreamh stairiúil idir an dá chultúr, agus cuireann sé leabhar úsáideach ina lámha siúd ar mian leo an caidreamh sin a athbheochan agus a bhuanú i saol na linne seo.

'S e Dùileach: Elemental an treas co-chruinneachadh aig a' bhàird chliùiteach Marcas Mac an Tuairneir a tha stèidhichte ann an Dùn Èideann is a tha air iomadh duais a chosnadh. Tha na dàin, air an cruthachadh is cruinneachadh rè greis stainge, an dà chuid pearsanta is cruthachail, aig a' cheann thall is nam measg, tha am bàrd a' dèanamh luaidh air farsaingeachd a chuid dearbh-aithne, a' toirt a-steach cuspairean LGDTC, diaspora, beatha sa bhaile mhòr agus iomadachd nuadh air saoghal na Gàidhlig. — Dùileach: Elemental is the third collection from the critically acclaimed and award-winning Edinburgh-based poet Marcas Mac an Tuairneir. The poems, crafted during a period of intense upheaval, both personal and ultimately creative, reflect the poet's myriad identities, including LGBTQ themes, as well as those of diaspora, the urban and Gaeldom's emergent cosmopolitanism.

Tá an Dhammapada ar cheann de na téacsanna is cáiliúla sa Bhúdachas. Cnuasach véarsaí gonta atá ann, a chuireann síos ar bhunphrionsabail an Bhúdachais i stíl thaitneamhach shothuigthe. Ní hionann is a lán téacsanna Búdaíocha, a mbíonn féith na teibíochta agus na saindiamhrachta le brath iontu, úsáideann an Dhammapada meafair nithiúla ón ngnáthshaol chun friotal a chur ar theagasc an chreidimh. Cuirfidh cuideanna den téacs gaois sheanfhocail na Gaeilge i gcuimhne don léitheoir, nó b’fhéidir parabail na soiscéalta Críostaí. Ní nach ionadh, tá sé ar na saothair is mó a bhfuil gean an phobail Bhúdaíoch air.

Bí sona, bí suaimhneach an teachtaireacht atá ag an gcomhrá seo idir Ashtávakra, saoi agus Janaka, rí, an léargas is leithne, is loime agus is doimhne is féidir a bheith agat ort féin agus ar an gcruinne. Bí sona, bí suaimhneach, bí saor ó bhuairt. Traschruthú i nGaeilge ag Gabriel Rosenstock ar an gcomhrá beannaithe idir Ashtávakra, saoi, agus tiarna gaoismhear, Janaka.

Leabhar 26 fabhalscéal scríofa mar dhánta próis é An Fáidh le Kahlil Gibran, file agus fealsamh Liobánach-Mheiriceánach. Ba sa bhliain 1923 a foilsíodh ar dtús é agus is é an saothar is iomráití de chuid Gibran é. Aistríodh go breis is 100 teanga é, ceann de na leabhair is mó a aistríodh riamh. Ní raibh sé riamh as cló. Cuirtear an Fáidh Almustafa in aithne dúinn i dtosach an leabhair. Dosaen bliain atá sé ag feitheamh leis an long a thabharfaidh abhaile é. Sula n-imíonn sé, iarrann cuid d’áitreabhaigh na cathrach Orfalaís air a thuiscint do choincheapa áirithe a roinnt leo den uair dheireanach (“Labhair linn faoi…”). Tugann an Fáidh 26 seanmóir uaidh a bhaineann le buncheisteanna na beatha, is e sin an grá, an pósadh, leanaí, déirc, ithe is ól, obair, áthas is brón, tithe, éadach, díol agus ceannach, coiriúlacht agus pionós, dlíthe, saoirse, réasún agus paisean, pian, féin-eolas, teagasc, cairdeas, caint, am, maith is olc, paidreoireacht, pléisiúr, áilleacht, reiligiún, agus i ndeireadh na dála, an bás. Sa chaibidil dheireanach, tá ceist cad is brí le brí fite fuaite ina bhriathra scoir.

Tír shuaimhneach shíochánta i dTuaisceart na hEorpa a bhí sa Chácóin tráth. Anois áfach tá sí ar coipeadh le seinea­fóibe is le sceimhlitheoireacht. Maraíodh fear ceannais na heite deise antoiscí, agus an chuma ar an scéal go bhfuil lucht a leanúna ag cromadh ar fheachtas sceimh­litheoireachta le díoltas a bhagairt ar an tsochaí go léir. Caithfidh Makar Turkan, bleachtaire, an dún­mharfóir a cheapadh sula rachaidh cúrsaí na tíre ó smacht go hiomlán. Tháinig an scéal seo i gcló an chéad uair ar an iris Ghael-Mheiriceánach An Gael i dtús na 2010idí, ach níor imigh a dhath dá thoipiciúlacht idir an dá linn. Scéinséir é seo atá bord ar bhord le himeachtaí corracha ár linne. Scéal grá é freisin. Achainí phaiseanta atá ann ar son cairdis agus muintearais, in aghaidh gach cineál ciníochais.

Is scéal Asarlaí Iontach Oz le L. Frank Baum faoi chailín beag darb ainm Dorataí a sciobann cuaranfa in éineacht lena madra beag Tótó í ó Khansas chuig tír álainn aduain Oz. Nuair atá sí ann socraíonn sí cuairt a thabhairt ar Chathair na Smaragaidí chun go n-iarrfaidh sí ar Oz Asarlaí, rialóir na tíre, í a chur abhaile arís. Castar uirthi agus í ar an mbealach Babhdán atá ag lorg inchinne; Coillteoir Stáin a bhfuil croí ag teastáil uaidh agus Leon meata nach bhfuil dada uaidh ach crógacht. Cé go mbuaileann an grúpa beag le mórán contúirtí agus eachtraí iontacha, éiríonn leo Cathair na Smaragaidí a shroicheadh go slán sábháilte, ach má éiríonn is de bharr intleacht an Bhabhdán, cineáltacht an Choillteora agus sárchrógacht an Leoin é. Ba é an leabhar seo ab inspioráid do scannán cáiliúil na bliana 1939, cé nach mar a chéile go díreach an leabhar féin agus an scannán! Tá bunmhaisiúcháin William Wallace Denslow le feiceáil san aistriúchán lándaite sómasach seo ar ó chóipeanna den chéad eagrán Béarla a scanadh iad. Tá 24 phláta daite agus 150 maisiúchán téacsa sa leabhar agus nuair ba ghá cuireadh in oiriúint don aistriúchán Gaeilge iad. Tá clóchur an leabhair ar aon dul le leagan amach an chéad eagráin Bhéarla ach go bhfuil roinnt feabhsúchán déanta air sin in áiteanna ar mhaithe le léitheoirí an lae inniu.

Is beag ní atá chomh spéisiúil leis an araltas, cé gur gá stór focal nua a fhoghlaim chun lántaitneamh a bhaint as an ábhar. Tugtar sa leabhar seo, atá arna mhaisiú ag an údar féin, cuntas ar bhunús araltas na hÉireann agus ar an gcaoi ar fhorbair sé. Ba iad na Sean-Ghaill a thug an t-araltas go hÉirinn ach de réir a chéile is amhlaigh a ghlac na Gaeil féin leis. Chun gnéithe éagsúla araltas na hÉireann a léiriú, baintear feidhm sa leabhar seo go hiomlán nach mór as armais Éireannacha, idir Ghaelacha agus Ghallda. Tugtar tuairisc freisin ar armais éagsúla thír na hÉireann féin, mar aon le harmais na gcúigí stairiúla. Pléitear armais chathracha, bhailte móra, chontaetha agus dheoisí na hÉireann freisin chomh maith le harmais roinnt Éireannach mór le rá. Ceist na dlínse araltaí is ábhar do na caibidlí deireanacha agus mínitear cén fáth ar fearr diúltú don “araltas siopa”. Sa chuid deireanach den leabhar tugtar léargas éigin freisin ar stair arailt agus rí-arailt na hÉireann chomh maith le bunú agus gníomhaíocht Oifig Phríomh-Aralt na hÉireann.

“Agus mhúin sé dúinn conas eitilt agus d’imíomar leis go Tír na Deo mar a raibh na Foghlaithe Mara agus na Sióga agus na Fir Dhearga agus na Murúcha agus an Teach faoi Thalamh.” Seo eagrán nua de Tír na Deo, aistriúchán a rinne Máiréad Ní Ghráda ar ghearrinsint ar Peter Pan and Wendy, an scéal iomráiteach do pháistí a cheap an scríbhneoir Albanach J. M. Barrie (1860–1937). Foilsíodh Tír na Deo den chéad uair in 1938. Fágfaidh Peadar Pan, Clingín Cloig, agus an Crúcaire, bithiúnach an scéil, a rian ar an léitheoir. Tá an draíocht agus an díobháil fite fuaite ina chéile sa scéal seo agus is iomaí cor agus casadh ann. Ní hionadh go bhfuil Wendy agus a beirt deartháireacha ar bís le dul ar thóir eachtraíochta i dTír na Deo. Is amhlaidh gur féidir scaoileadh go hiomlán leis an tsamhlaíocht sa tír iontach sin. 

Seoid de chuid litríochta na bpáistí atá in Alice's Adventures in Wonderland, a foilsíodh den chéad uair sa bhliain 1865. Foilsíodh aistriúchán Gaeilge le Nicholas Williams sa bhliain 2003, agus cuireadh amach an dara heagrán de in 2007. Is sa bhliain 1922, áfach, a foilsíodh an chéad leagan Gaeilge, a rinne Pádraig Ó Cadhla (1875-1948), ach is deacair teacht ar chóip den leabhar sin inniu, agus is beag duine a bhfuil sé léite aige. Is sa bhliain 2015 atá an t-atheagrán seo d'aistriúchán Uí Chadhla á fhoilsiú, 150 bliain tar éis chéadfhoilsiú Alice's Adventures in Wonderland. --- The book Alice's Adventures in Wonderland is a jewel of children's literature, first published in 1865. An Irish translation by Nicholas Williams was published in 2003, with a second edition in 2007. But the first Irish trans­lation by Pádraig Ó Cadhla (1875-1948) was published in 1922 though the book is difficult to acquire these days and few have read it. This new edition of Ó Cadhla's translation appears in 2015, the 150th anni­versary of the first publication of Alice's Adventures in Wonder­land.

Foilsíodh Cogadh na Reann den chéad uair in 1898 agus meastar gurb é an chéad úrscéal riamh é faoi ionradh eachtrán ar an domhan agus tá sé ar cheann de na húrscéalta ficsean eolaíochta is tábhachtaí dár ceapadh. Athchóiríodh é don raidió, don téatar, agus don chineama, agus is iomaí sin saothar ficsin, de gach saghas, a raibh sé ina inspioráid acu. Mar aon le The Time Machine, The Island of Dr Moreau agus An Chéad-Chuairt ar an nGealaigh, áirítear Cogadh na Reann ar mhórshaothair ficsean eolaíochta H. G. Wells (1866-1946). Foilsíodh in 1934 an t-aistriúchán seo Gaeilge a rinne Leon Ó Broin. Is éard atá san eagrán nua seo leagan caighdeánaithe den aistriúchán sin, arna chur in eagar ag Aibhistín Ó Duibh.

Bailiúchán breá aistí le Gabriel Rosenstock. Foilsíodh cuid mhaith acu ar The Irish Times an chéad uair, aistí ina bpléitear réimse leathan ábhar agus scata daoine a bhfuil spéis aige iontu – Derrick Jensen, David Abram, Amin Maalouf, Wolfi Land­streicher, Rabindranath Tagore, Cathal Ó Searcaigh, Svetlana Marisova agus a thuill­eadh nach iad. Ceisteanna a bhaineann le cúrsaí creidimh agus cúrsaí polaitíochta, náisiún­achas v. ainrialachas, cuir i gcás, cúrsaí teanga is filíochta, gan amhras, cúrsaí timpeallachta, an haiku. Tá a fhios againn go léir faoin am seo cad is haiku ann, ach cad is renku ann? Léigh leat. Léigh faoin bpobal neamh­ghnách san India, na Bishnoi, agus go leor leor eile. Lón machnaimh don rara avis sin na laethanta seo, an léitheoir Gaeilge.

Is é Hari Seldon an matamaiticeoir is mó le rá ar fud Bhealach na Bó Finne, agus é tar éis an mhatamaitic, an tsíceolaíocht agus an scríobh staire a chumasc in aon bhrainse réabhlóideach eolaíochta - an tSíceastaraíocht, a cheadaíos dó todhchaí an chine dhaonna a oibriú amach roimh ré. Is é is toradh dá chuid taighde, áfach, go bhfuil Impireacht na Bó Finne, an impireacht shaibhir shíochánta a chuimsíos an réaltra go léir, le titim as a chéile roimh i bhfad, agus cogaí beaga suaracha idir ríthe cúigiúla agus tiarnaí áitiúla le teacht in áit na sean-bhuansíochána. Caithfidh Seldon Fondúireacht a bhunú ag ceann an réaltra le hoidhreacht na heolaíochta a thabhairt slán trí chéadta bliain na barbarthachta. Tháinig na scéalta faoi Phlean Seldon agus faoin bhFondúireacht i gcló an chéad uair sna 1940idí ar an iris Astounding Science Fiction, agus foilsíodh faoi chlúdach leabhair iad sna 1950idí. Fuair a lán scríbhneoirí ficsin eolaíochta inspioráid ó na scéalta seo ó shin i leith, agus is cuid de dhúshraith an tseánra iad inniu. Mar sin tá sé thar am iad a chur ar fáil as Gaeilge.

Scéal scáfar uafar a chuirfidh alltacht agus anbhá ar lucht a léite. Dearmad na léirithe éadroma de atá feicthe agat i scannáin agus cruinnigh do mhisneach le dul i bhfiontar sceimhle síceolaíoch Jekyll agus Hyde. Is i Londain atá an t-úrscéal suite mar dhea, ach tá gach uile leathanach de ar maos in atmaisféar dúrúnda Dhún Éideann—an áit ar rugadh Robert Louis Stevenson. An fabhalscéal Freudach an leabhar seo, nó fáthscéal morál tachta nó fiú allagóire gnéasach? Is fútsa a chinneadh.

Cúig ghearrscéal uafáis in aithris ar stíl an Mheiriceánaigh H. P. Lovecraft, a chruthaigh seánra nua scéalta uafáis—an tUafás Cosmach. Panu Petteri Höglund a d'aistrigh gearrscéal Kivinen go Gaeilge agus a scríobh na ceithre cinn eile a fhoilsítear faoi chlúdach leabhair anseo. Casfar uafás cosmach Lovecraft ort san Fhionlainn agus in Éirinn, i saol an lae inniu agus i saol an lae roimh an Drochshaol. Chaith Panu Petteri Höglund na blianta fada ag déanamh dianstaidéir ar Ghaeilge na gcaint­eoirí dúchais le go bhféadfadh sé scéalta a insint i stíl a mbeadh blas ceart na teanga uirthi. Is é an bailiúchán gearrscéalta seo an dara leabhar Gaeilge a tháinig óna pheann. Na scéalta leis féin a fhoilsítear anseo, chuaigh siad i gcló an chéad uair in An Gael, iris Chumann Carad na Gaeilge sna Stáit Aontaithe.

Seo eagráin nua, in aon imleabhar amháin, de Slí an Eolais agus Eagna an Ghaeil, leis an Ollamh Cormac Ó Cadhlaigh. Cnuasach téarmaí, seanfhocal, nathanna cainte, agus blúirí litríochta is seanchais, agus iad rangaithe de réir téama (mar shampla, baill bheatha an duine, sláinte, am agus aimsir, clann agus muintir) atá in Slí an Eolais. Leabhar coimhdeach ag Slí an Eolais é Eagna an Ghaeil, a bhfuil míniú ann ar sciar mór de na seanfhocail atá in Slí an Eolais maille le míniú ar neart nathanna cainte eile agus sleachta machnaimh ar ghnéithe éagsúla den saol. Tá lear eolais agus saibhreas teanga sa dá shaothar seo, roinnt mhaith de ligthe i ndearmad, b'fhéidir, agus an té a shúfaidh chuige a bhfuil iontu, saibhreofar go mór a chur amach ar Éirinn agus ar a teanga. Tá léargas suimiúil iontu, leis, ar an saol in Éirinn sna 1920idí (an tráth a foilsíodh an dá leabhar) agus ar na tréithe a bhain leis—an mórtas cine, an chráifeacht, agus ciall do stair agus do dhúchas na hÉireann.

Úrscéilín é seo a chaitheas súil ar an tSlaivéin, tír bheag shamhailteach in Oirthear na hEorpa. Chonaic muintir na tíre seo an tUileloscadh agus an Stailíneachas, ach níor briseadh a meanma ná a misneach faoi bhrú na staire gránna seo féin. Anois, áfach, gheal lá na saoirse agus d’imigh scáil an tSóivéadachais, ach tháinig géarchéim nua ag bagairt ar an tír ón taobh istigh. Fear óg íogair é Adam Jokamies a tháinig i gcrann i gCríoch Lochlann, beag beann ar an gcineál cruatan a ndeachaigh muintir na Slaivéine tríd. D’fhág an tSlaivéin faoi dhraíocht é, áfach, agus é ag tabhairt aghaidhe ar an tír anois le teanga na tíre a fhoghlaim. Tá an t-úrscéal seo ag cur thar maoil le cultúr agus le cuimhní cinn Oirthear na hEorpa, rud is annamh a d’fheicfeá i litríocht na Gaeilge. Ach is scéal grá é chomh maith, agus é ar na cinn is earótai sa teanga.

Bhí gnaoi an phobail riamh leis an sárscéal fantasaíochta seo faoi hobad darb ainm Biolbó Baigín agus é á sciobadh chun siúil gan choinne ar eachtra fhada in éineacht le Gandalf Draoi agus le trí abhac déag. Is scéal An Hobad faoi thuras a dhéanann Biolbó i gcuideachta na n-abhac le teacht ar thaisce ór a bhfuil dragan i seilbh uirthi. In aghaidh a thola ar dtús a ghlacann Biolbó Baigín páirt sa tóraíocht chontúirteach, mar is hobad gan uaillmhian é, atá an-tugtha do chompord an tsaoil. I ndeireadh na dála, áfach, cuireann sé iontas air féin lena sheiftiúlacht agus lena scil amhail buirgléir. I measc eachtraí eile buaileann Biolbó le troill, le púcaí, le habhaic, le heilbh agus le damháin alla ollmhóra, déanann sé comhrá le Smóg Dragan, agus bíonn sé i láthair go han-drogallach ag Cath na gCúig Arm. Tá Biolbó Baigín le háireamh i measc laochra neamhbhásmhara litríocht na bpáistí. Is dá pháistí féin a scríobh an tOllamh Tolkien an scéal an chéad lá agus bhain an bunleagan Béarla cáil dhomhanda amach a thúisce is a foilsíodh é. Anois tá leagan Gaeilge le fáil den chéad uair riamh in aistriúchán den scoth leis an Ollamh Nicholas Williams. Feicfear sa leabhar na pictiúir agus na léirscáileanna uile a rinne an t-údar féin.

Deirtear go bhfuil litríocht na Gaeilge seachantach i leith cúrsaí craicinn agus nach maith lenár gcuid scríbhneoirí lomchuntas a thabhairt ar an ngrá collaí. Chuaigh Panu Petteri Höglund i mbun pinn leis na líomhaintí seo a bhréagnú scun scan, agus seo é an toradh: ceithre scéal earótacha i nGaeilge shaibhir nádúrtha agus iad suite i saol an lae inniu. Scríbhneoir agus teangeolaí ón bhFionlainn é Panu Petteri Höglund agus é meáite ar litríocht éadrom a sholáthar do lucht na Gaeilge.

Cúig ghearrscéal uafáis in aithris ar stíl an Mheiriceánaigh H. P. Lovecraft, a chruthaigh seánra nua scéalta uafáis—an tUafás Cosmach. Panu Petteri Höglund a d'aistrigh gearrscéal Kivinen go Gaeilge agus a scríobh na ceithre cinn eile a fhoilsítear faoi chlúdach leabhair anseo. Casfar uafás cosmach Lovecraft ort san Fhionlainn agus in Éirinn, i saol an lae inniu agus i saol an lae roimh an Drochshaol. Chaith Panu Petteri Höglund na blianta fada ag déanamh dianstaidéir ar Ghaeilge na gcaint­eoirí dúchais le go bhféadfadh sé scéalta a insint i stíl a mbeadh blas ceart na teanga uirthi. Is é an bailiúchán gearrscéalta seo an dara leabhar Gaeilge a tháinig óna pheann. Na scéalta leis féin a fhoilsítear anseo, chuaigh siad i gcló an chéad uair in An Gael, iris Chumann Carad na Gaeilge sna Stáit Aontaithe.

Tá Sir Charles Baskerville, mionuasal de chuid Devon Shasana, tar éis bás a fháil gan choinne agus dealraíonn sé gurb é an scanradh a chuir cú ábhalmhór scáfar air a thug a bhás. Creideann roinnt dá chomharsana seanscéal a deir nach ainmhí saolta an madra céanna, ach cú diabhlaí aníos ó ifreann a thaithíonn riasc sceirdiúil contúirteach na dúiche agus atá ar tí dhíobháil mhuintir Baskerville le fada. Faoi Sherlock Holmes agus an Dochtúir Watson atá sé a thaispeáint cén sórt ainmhí go fírinneach an cú agus féachaint chuige san am céanna nach ndéantar aon díobháil do Sir Henry Baskerville, mac dearthár agus oidhre Sir Charles, atá tagtha chun cónaithe in Halla Baskerville chun a oidhreacht a éileamh. Dar le go leor léirmheastóirí go bhfuil Cú na mBasker­ville ar an scéal is fearr de scéalta Sherlock Holmes agus níl aon amhras ach go bhfuil sé ar cheann de na scéalta bleachtaireachta is iomráití dár scríobhadh riamh. Foilsíodh in 1934 an t-aistriúchán Gaeilge seo de a rinne Nioclás Tóibín. Is éard atá san eagrán nua seo leagan caighdeánaithe den aistriúchán sin, arna chur in eagar ag Aibhistín Ó Duibh.

Bhí gnaoi an phobail riamh leis an sárscéal fantasaíochta seo faoi hobad darb ainm Biolbó Baigín agus é á sciobadh chun siúil gan choinne ar eachtra fhada in éineacht le Gandalf Draoi agus le trí abhac déag. Is scéal An Hobad faoi thuras a dhéanann Biolbó i gcuideachta na n-abhac le teacht ar thaisce ór a bhfuil dragan i seilbh uirthi. In aghaidh a thola ar dtús a ghlacann Biolbó Baigín páirt sa tóraíocht chontúirteach, mar is hobad gan uaillmhian é, atá an-tugtha do chompord an tsaoil. I ndeireadh na dála, áfach, cuireann sé iontas air féin lena sheiftiúlacht agus lena scil amhail buirgléir. I measc eachtraí eile buaileann Biolbó le troill, le púcaí, le habhaic, le heilbh agus le damháin alla ollmhóra, déanann sé comhrá le Smóg Dragan, agus bíonn sé i láthair go han-drogallach ag Cath na gCúig Arm. Tá Biolbó Baigín le háireamh i measc laochra neamhbhásmhara litríocht na bpáistí. Is dá pháistí féin a scríobh an tOllamh Tolkien an scéal an chéad lá agus bhain an bunleagan Béarla cáil dhomhanda amach a thúisce is a foilsíodh é. Anois tá leagan Gaeilge le fáil den chéad uair riamh in aistriúchán den scoth leis an Ollamh Nicholas Williams. Feicfear sa leabhar na pictiúir agus na léirscáileanna uile a rinne an t-údar féin.

This is the third edition of Brian Stowell’s translation into Manx. The first appeared in 1990; the second in 2006 under the title Ealish ayns Çheer ny Yindyssyn, with illustrations by Eric Kineald. The text of the present edition differs very slightly from the previous editions. In places, italics and exclamation marks have been restored where Carroll used them for emphasis in his original text.

Trí ghearrscéal agus úrscéal amháin le scríbhneoir Fionlannach a d’fhoghlaim a chuid Gaeilge ó scéalaithe agus ó scríbhneoirí móra na Gaeltachta sular tháinig sé go hÉirinn den chéad uair. Seo iad na scéalta Gaeilge a chum sé ina fhear óg dó, agus iad ar fáil faoi chlúdach leabhair anois. Scéalta iad faoi dhaoine uaigneacha a chaitheann slabhraí an uaignis díobh agus iad ag tóraíocht an ghrá.

Scéal samhraidh atá in Alice’s Adventures in Wonderland a d’fhoilsigh Lewis Carroll (Charles Lutwidge Dodgson) den chéad uair i mí Iúil 1865. D’fhoilsigh Nicholas Williams leagan Gaeilge de sin sa bhliain 2003 faoin teideal Eachtraí Eilíse i dTír na nIontas. Is le paca cártaí a bhaineann roinnt mhaith de charachtair agus d’eachtraí an leabhair. Scéal geimhridh is ea an scéal seo Lastall den Scáthán agus a bhFuair Eilís Ann Roimpi agus is aistriúchán Gaeilge é ar Through the Looking-Glass and What Alice Found There a d’fhoilsigh Carroll den chéad uair i mí na Nollag 1871. Ar chluiche fichille a bunaíodh formhór dá bhfuil sa dara scéal seo.

Chuir Tadhg Ó Donnchadha Gaeilge ar Le tour du monde en quatre vingt jours le Jules Verne go luath i bhfichidí na fichiú haoise, bíodh nár foilsíodh an t-aistriúchán Gaeilge i bhfoirm leabhar go dtí 1938 agus Cuaird an Domhain i gCeithre Fichid Lá mar theideal air. Is sa chló Gaelach agus i seanlitriú a bhí eagrán 1938. Bhuail mise an cló Rómhánach agus an litriú caighdeánach anuas ar leagan Thorna chun é a chur in oiriúint do léitheoirí an lae inniu. Bhí orm freisin roinnt de na logainmneacha atá ag an aistritheoir a choigeartú sa chaoi go dtuigfeadh an léitheoir nua-aimseartha iad. Ar mhaithe leis an soiléire, d’athraigh mé stór focal Thorna i bhfíorchorráit freisin. Cé go bhfuil an teicneolaíocht atá mar bhonn le taisteal Philéas Fogg timpeall an domhain sa leabhar as dáta le fada an lá, ní rachaidh téama an úrscéil, an geall a leagadh agus an rás in aghaidh na haimsire, as dáta go deo, agus tá súil agam go mbainfidh an gnáthléitheoir taitneamh as an eagrán nua seo. —Nicholas Williams.

Is seoid de litríocht na bpáistí an leabhar Béarla Alice’s Adventures in Wonderland a foilsíodh den chéad uair sa bhliain 1865. Is iomaí sin teanga a bhfuil aistriúchán den scéal le fáil inti. Foilsíodh aistriúchán Gaeilge le Pádraig Ó Cadhla (1875-1948) sa bhliain 1922 ach ní fhacthas leagan ar bith eile i nGaeilge go dtí anois. Is aistriúchán nua ar fad an leagan seo thíos. K. Verschoyle a rinne na léaráidí le haghaidh aistriúchán Uí Chadhla. Is iad na pictiúir cháiliúla a rinne Sir John Tenniel agus a bhí sa chéad eagrán Béarla atá le feiceáil sa leabhar seo.